Γνωρίστε τις Κοινωνικές Συνεταιριστικές Επιχειρήσεις "Το Ζαγόρι της Αλληλεγγύης" και το "Σπίτι μας"

Η δημοσιογραφική ομάδα του enallaktikos.gr επισκέφθηκε το συνεργατικό Ζαγόρι! Γνωρίστε τις Κοινωνικές Συνεταιριστικές Επιχειρήσεις "Το Ζαγόρι της Αλληλεγγύης" και το "Σπίτι μας".

ΚΟΙΝΣΕΠ "Το Ζαγόρι της Αλληλεγγύης"

Η Κοινωνική Συνεταιριστική Επιχείρηση«Το Ζαγόρι της αλληλεγγύης» είναι η μεγαλύτερη στην περιοχή, έχει περισσότερα από 50 μέλη που κατοικούν σε διαφορετικά χωριά του Ζαγορίου. 

Στόχος των συνεταιριστών είναι η δημιουργία νέων θέσεων εργασίας, η ουσιαστική παραγωγική ανασυγκρότηση του Ζαγορίου και η ανάπτυξη της περιοχής με τον συνδυασμό τουριστικού προϊόντος, παραγωγής τοπικών προϊόντων και γαστρονομίας.

Τα μέλη της δραστηριοποιούνται κυρίως στην παραγωγή τοπικών παραδοσιακών προϊόντων, τα οποία μπορούν να προμηθευτούν οι επισκέπτες από το συνεργατικό καφενείο - παντοπωλείο "Ορειβάτης" στο χωριό Μονοδένδρι, από όπου ξεκίνησε η πρώτη δράση της ΚΟΙΝΣΕΠ την Άνοιξη του 2016.

Τα τοπικά προϊόντα στο συνεργατικό καφενείο - παντοπωλείο 

"Ορειβάτης" στο Μονοδένδρι

Συζητώντας με μέλη της Κοινωνικής Συνεταιριστικής Επιχείρησης

"Παντοπωλείο Ορειβάτης"

ΚΟΙΝΣΕΠ "Το Σπίτι Μας"

«Τo σπίτι μας» αποτελεί το μοναδικό οικιστικό σύνολο στα πρότυπα τυπικής αγροικίας του ορεινού βαλκανικού χώρου που διατηρείται σε άριστη κατάσταση στο Πάπιγκο. 

Το αρχικό έτος κατοίκησης της θέσης που βρίσκεται «Το σπίτι μας» είναι αδιευκρίνιστο. Ωστόσο η πλεονεκτική του θέση ως προς την τοπογραφία και η αμεσότητά του με τα κατάλοιπα πολύ παλαιού κοιμητηρίου υποδηλώνουν την κατοίκηση της συγκεκριμένης θέσης πριν από πολλούς αιώνες.

Με βάση το «αρχαίο» δέντρο (πουρνάρι) του παρακείμενου ναού της Αγίας Παρασκευής η παρουσία του ανθρώπου στη θέση αυτή φαίνεται πως φτάνει τουλάχιστον τα 1000 έτη.

Το σπίτι βρίσκεται εντός των ορίων του οικισμού του Μεγάλου Παπίγκου σε μια έκταση 1,5 στρέμματος με δόμηση λιγότερη από το 20% της επιφανείας της. Περιβάλλεται, σύμφωνα με τα πρότυπα των προηγούμενων αιώνων, από ψηλό μαντρότοιχο και διαθέτει ξεκάθαρα όλα τα χαρακτηριστικά αγροικίας. 

Αποτελείται από τα εξής διακριτά μέρη: 

Α. Κατοικία,

Β. Κουζίνα (μαγειριό) με ιδιωτική πηγή (πηγάδι)

Γ. Αποθήκη (καλύβα) με τρεις ξεχωριστούς χώρους για τα οικόσιτα ζώα (πρόβατα, γίδες κά) και τις ζωοτροφές,

Δ. Αλώνι,

Ε. Κήπο- οπωρώνα

ΣΤ. Αμπέλι με παλιά δεξαμενή νερού

Ζ. Φυτοφράχτες με δέντρα για συλλογή ζωοτροφών

Η πρόσφατη ανακαίνιση

Η διαδικασία της πρόσφατης ανακαίνισης διήρκησε 5 έτη, ολοκληρώθηκε το 2010 και οδήγησε στην μετατροπή της κύριας κατοικίας σε παραδοσιακό κατάλυμα, ενώ όλοι οι υπόλοιποι χώροι διατηρούν την αρχική χρήση και λειτουργία. 

Το κτίριο, για παράδειγμα, της αποθήκης (καλύβα) συνεχίζει να είναι χτισμένο με λιθοδομή χωρίς συνδετικό υλικό (ξερολιθιά) και ενδεχομένως αποτελεί το μεγαλύτερο και καλύτερα διατηρημένο παλαιό ξερολιθικό κτίσμα στο Ζαγόρι, ενώ το νερό της ιδιωτικής πηγής συνεχίζει να είναι πόσιμο και μάλιστα –σύμφωνα με χημική ανάλυση- από τα καλύτερα νερά της Ηπείρου. 

Η δόμηση περιορίστηκε στο 20% του συνολικού οικοπέδου, δηλαδή στην επιφάνεια που κάλυπταν τα κτίσματα την περίοδο της μεγαλύτερης ακμής του σπιτιού, δηλαδή περίπου στα 1750. 

Προκειμένου να μην αλλοιωθεί η παραδοσιακή αρχιτεκτονική, η αισθητική του τοπίου και η αποτυπωμένη καλλιτεχνική ευαισθησία των παλαιών μαστόρων της πέτρας, δεν χτίστηκε ούτε ένα μέτρο παραπάνω από τα αρχικά κτίσματα που υπήρχαν πάντα στο κτήμα.

Ο σκοπός και ο στόχος της ανακαίνισης

Σκοπός της ανακαίνισης ήταν η διάσωση του οικιστικού συνόλου με τη διατήρηση των επιμέρους χώρων του στην αρχική τους μορφή, όπου ο επισκέπτης θα έρχεται σε επαφή και θα μαθαίνει για τις χρήσεις και τις λειτουργίες τους. 

Στόχος της διατήρησης του οικιστικού συνόλου και της λειτουργίας του παραδοσιακού καταλύματος είναι η βιωματική προσέγγιση του επισκέπτη στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του τοπικού λαϊκού πολιτισμού και του σπάνιου φυσικού πλούτου της περιοχής. Στην ουσία πρόκειται για ένα κέντρο διάδοσης ιδεών και πολιτισμού.

Διαμονή

Η κατοικία, ως ο κύριος χώρος του παραδοσιακού καταλύματος αποτελείται από έξι δωμάτια (4 στον όροφο και 2 στο ισόγειο), καθένα από τα οποία φέρει τη δικιά του ονομασία όπως έχει αυτή καθιερωθεί στο πέρασμα των αιώνων, το καθιστικό και επιπρόσθετους βοηθητικούς χώρους.

Δωμάτιο 1 (όροφος)

Πρόκειται για το θερινό μαγειριό (κουζίνα) και υπνοδωμάτιο της οικογένειας. Είναι από τα παλαιότερα τμήματα του σπιτιού (προ του 1700).

Δωμάτιο 2 (όροφος)

Πρόκειται για το χειμερινό μαγειριό (κουζίνα) και υπνοδωμάτιο της οικογένειας. Είναι από τα παλαιότερα τμήματα του σπιτιού (προ του 1700).

Δωμάτιο 3 (όροφος)

Πρόκειται για το νεότερο δωμάτιο υποδοχής των επισκεπτών κατά τις ημέρες των εορτών (μετά το 1850).

Δωμάτιο 4 (όροφος)

Πρόκειται για το παλαιό δωμάτιο υποδοχής των επισκεπτών κατά τις ημέρες των εορτών (πριν από το 1850).

Δωμάτιο 5 (ισόγειο)

Πρόκειται για δωμάτιο που χρησίμευε ως χώρος διανυκτέρευσης των αιγοπροβάτων κατά τους πολύ ψυχρούς μήνες του έτους.

Δωμάτιο 6 (ισόγειο)

Πρόκειται για δωμάτιο που χρησίμευε ως χώρος διαμονής του φορτηγού ζώου (όνος ή ημίονος) κατά τους πολύ ψυχρούς μήνες του έτους.

Καθιστικό (όροφος)

Πρόκειται για ενιαίο μεγάλο χώρο που προέκυψε από τη συνένωση δύο δωματίων. Αποτελεί το χώρο υποδοχής και το καθιστικό των επισκεπτών. Η αίθουσα διαμορφώνεται ανάλογα και μπορεί να γίνουν προβολές, διαλέξεις, συζητήσεις, μικρές συνεδρίες και σεμινάρια.

Δραστηριότητες

Στους φιλοξενούμενους παρέχονται οι εξής υπηρεσίες:

Στο χώρο

Ξενάγηση στους χώρους του οικιστικού συνόλου και ενημέρωση για την αρχιτεκτονική και την οικονομία του ορεινού χώρου του Ζαγορίου με βάση το πρότυπο της οικογένειας. Περιβαλλοντική ενημέρωση με περιήγηση στο μικρό ιδιωτικό κτήμα- δρυοδάσος που αποτελεί συνέχεια του οικιστικού συνόλου.

Διαλέξεις- συζητήσεις σχετικά με την περιοχή (Γεωγραφία- Ιστορία- Πολιτισμός Ζαγορίου και Κόνιτσας, Προστατευόμενες περιοχές, Εθνικός Δρυμός Βίκου-Αώου, Εθνικό Πάρκο Βόρειας Πίνδου, Οικοσυστήματα, Άγρια Πανίδα, Αγριόγιδο, Αρκούδα, Αλπικός τρίτωνας, Ορνιθοπανίδα κά).

Στο γύρω χώρο

Οικολογικά σεμινάρια με βιωματική προσέγγιση του φυσικού πλούτου της περιοχής (παρουσίαση ενοτήτων βλάστησης, χλωρίδας, πανίδας ανά οικοσύστημα).

Διοργάνωση θεματικών σεμιναρίων (οικολογία, αρχιτεκτονική, ιστορία-πολιτισμός, μελισσοκομία, οινολογία κά).

Παραχώρηση χώρου για θεματικά σεμινάρια.

Σε ολόκληρη την περιοχή του Ζαγορίου και της Κόνιτσας

Πεζοπορία στην Τύμφη (Γκαμήλα, Αστράκα, Δρακόλιμνη), χαράδρα Βίκου, χαράδρα Αώου, φαράγγι Βοϊδομάτη και όπου αλλού επιθυμείτε.

enallaktikos